Leveringszekerheid kwalitatief drinkwater
Volgens het RIVM dreigt Nederland rond 2030 met een drinkwatertekort te kampen (NOS, 2023). Drinkwaterbedrijven en overheden zoeken daarom naar manieren om bestaande bronnen optimaal te benutten en nieuwe bronnen te ontdekken. Dit tekort is al zichtbaar in het weigeren van aansluitingen bij bedrijven en nieuwbouwwijken (fd, 2024). Ongeveer 60% van ons drinkwater komt uit grondwater, wat kwetsbaar is voor vervuiling door nitraat, PFAS, pesticiden en andere chemische stoffen (beschermjedrinkwater, 2024). Ook oppervlaktewater, waar 40% van ons drinkwater vandaan komt, wordt steeds meer verontreinigd, onder andere door industriële stoffen en geneesmiddelen. Bovendien is verzilting van grond- en oppervlaktewater een groeiend probleem (NOS, 2024).
Huidig drinkwatergebruik
Het gemiddelde waterverbruik per inwoner in Nederland ligt op 128 liter per dag. Stichting WaterPRO voorspelt een toename van de drinkwatervraag met bijna 10% tot 2030. De verantwoordelijkheid om deze groei op te vangen ligt niet alleen bij drinkwaterbedrijven en overheden, maar zeker ook bij de afnemer. In waterbesparing en hergebruik liggen kansen om deze watervraag per inwoner te verlagen. Om de drinkwatervoorziening te kunnen blijven garanderen moet dit drinkwaterverbruik omlaag. Dit is goed mogelijk, want slechts 5% van het drinkwater wordt daadwerkelijk gedronken; de rest wordt gebruikt voor laagwaardige toepassingen zoals spoelen en wassen.
Ook de industrie gebruikt voor verschillende processen drinkwater. Brabant water omschrijft kansen voor de industrie om het drinkwatergebruik te verminderen. Voor laagwaardige toepassingen zoals koelen of spoelen kan vaak hemelwater, oppervlaktewater of restwater gebruikt worden.
Voorkomen van Drinkwatertekorten
De Water Alliance, een netwerk van water- en milieutechnologiebedrijven, stelt dat het drinkwaterverbruik tot 85% kan worden verminderd als woningen “Water Bespaar Klaar” worden ontworpen (Expertgroep circulair water, Envaqua, 2022). Dit houdt in dat er naast de drinkwaterleiding een tweede netwerk wordt aangelegd voor huishoudwater, dat bijvoorbeeld voor toiletspoeling en tuinirrigatie wordt gebruikt. Voor bestaande woningen kunnen ook maatregelen worden genomen, zoals het hergebruiken van regenwater voor de tuin of het aansluiten van de toiletten op regenwatersystemen.
Naast het zoeken naar nieuwe waterbronnen en het hergebruiken van water begint verandering van watergebruik bij gedragsverandering van consumenten en de industrie. Waterbesparing is hierin een gemakkelijke stap. Denk aan waterbesparende apparaten, gedragsveranderingen zoals korter douchen, maar ook het opvoeden van beplanting. Dit laatste heeft vooral tijdens periodes van droogte een groot effect op waterbesparing. Het sproeien van de tuin gebeurt namelijk vaak in warme, droge periodes, waardoor het belangrijk is om beplanting op te voeden. Door de planten niet te veel te verwennen, zullen ze zelf op zoek gaan naar water. De plant lost het probleem zelf op!
Vergroenen en klimaatadaptief inrichten van steden
De voordelen van vergroening en klimaatadaptatie in steden zijn duidelijk. Groen verbetert de luchtkwaliteit, biedt verkoeling en verhoogt het welzijn van bewoners. Echter, vergroening verhoogt ook de watervraag, wat problematisch kan zijn gezien de dreigende drinkwatertekorten. Een duurzame oplossing is het gebruik van lokaal opgevangen hemelwater om het stedelijk groen van water te voorzien. Hierdoor kan drinkwater blijven worden gebruikt waarvoor het bedoeld is: als drinkwater.
Elke Druppel Omkeren!
De noodzaak om drinkwater te besparen is urgenter dan ooit. Met een toenemende vraag en beperkte beschikbaarheid moeten we actie ondernemen om onze “watervoetprint” te verkleinen. Gelukkig zijn er diverse oplossingen en gedragsveranderingen mogelijk om ons waterverbruik te verlagen. Dit draagt bij aan een duurzamere en veerkrachtigere watervoorziening, zowel nu als voor toekomstige generaties.
Water besparen is slechts één van de zes waterstrategieën die worden beschreven in het whitepaper “Elke Druppel Omkeren”. Benieuwd naar andere manieren waarop we naar water kunnen luisteren? Download dan het whitepaper!
